Stofnfjáraukningin 2007

Nokkuð hefur verið rætt um mismuninn á kaupum á stofnfé og hlutafé, sér í lagi í tengslum við lánveitingar Glitnis til stofnfjáreigenda í Byr.  Það er í sjálfu sér fyrir utan okkar verkahring að segja með nákvæmum hætti hver munurinn er, enda slíkt eflaust ekki hafið yfir lögfræðilegan vafa.  Það er þó í okkar huga alveg ljóst að það er rangt að menn komist upp með að stilla eldra fólki, sem staðið hefur um árabil með sínu fyrirtæki (t.d. Sparisjóði Vélstjóra), upp við vegg m.a. með því að tilkynna að ef ekki verði reiddar fram himinháar upphæðir þá muni stofnfé rýrna um 86%.  Það var gert í stofnfjáraukningunni árið 2007 og er til á prenti.

Í kringum stofnfjáraukninguna 2007 fengu stofnfjáreigendur að vita að stofnfjáraukningin ætti að standa undir vexti Byrs inn í framtíðina, m.ö.o. að með því að reiða fram stofnfjáraukninguna væru stofnfjáreigendur að standa vörð um sitt fyrirtæki, með líkum hætti og gert hafði verið áður, þegar siðferðisleg skylda manna var að standa að baki sínum sparisjóði.  Loforð um arðgreiðslur hafa eflaust haft áhrif, en þess ber þó að geta að við höfum ekki séð slík loforð á prenti (enda væri loforð um arðgreiðslu tvö ár fram í tímann svo fáránleg yfirlýsing í dag að Jón Þorsteinn og hans menn hafa þó áttað sig á því að slíkt ætti ekki að vera til á prenti).  Ýmsir hafa hinsvegar haft samband við okkur og látið vita af slíkum loforðum (munnlegum).  Niðurstaðan er að í dag eru til ólögráða einstaklingar sem skulda á annan tug milljóna og áttræðir ellilífeyrisþegar sem skulda 80 milljónir! 

Það er í dag lítill vafi á því að yfirlýsingar um að stofnfjáraukningin ætti að standa undir vexti Byrs voru innistæðulausar.  Með stofnfjáraukningunni var hlutföllum stofnfjár og varasjóðs riðlað og þar með skapaður möguleiki til að greiða út hluta af varasjóðnum sem arð.  Þetta var rangt og hefði ekki átt að líðast, ekki af stofnfjáreigendum né öðrum.  Ef stofnfjáraðilar hefðu staðið upp á þeim tíma og barið í borðið, væri staðan ekki eins og hún er í dag.  Því miður hafði gagnrýnin hugsun vikið fyrir sofandahætti árið 2007 og því fór sem fór.  Þar erum við öll undir sömu sökina seld.  Það er því þeim mun mikilvægara að við séum öll gagnrýnin á það sem er að gerast í dag og að við kryfjum til mergjar þau mál sem refsa ber fyrir í fortíðinni – þar sem ráðandi aðilar hafa misnotað traust almennra hluthafa/stofnfjáreigenda – einungis þannig skapast traust til uppbyggingar, hvort sem fyrirtækið heitir Byr, Kaupþing, Glitnir eða hvaða það annað fyrirtæki sem virðist hafa verið misnotað í þágu stærstu eigenda.